Zarządzając zespołem warto pamiętać, że oprócz przynależnych każdemu zadań do wykonania, możemy również wykorzystać specyficzne cechy poszczególnych osób w zespole. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji gdy zespół ma pracować wspólnie nad konkretnym projektem. Warto zastanowić się w jakich rolach odnajdują się członkowie zespołu i jak możemy to wykorzystać. Poniżej przedstawiam najważniejsze z ról.

 Kierownik/Moderator

Osoba oficjalnie zarządzająca grupą

 Realizator/Koordynator

  • Ta rola przedstawia zarządzanie zadaniem. Głównym jej punktem jest osiągnię­cie celów i wyników przy pomocy innych członków zespołu.
  • W zasadzie to Realizatorzy stają się często rzeczywistymi bądź nieformalny­mi kierownikami zespołu.
  • Ponieważ do realizacji zadania będą potrzebne stabilne struktury, Realizator pomaga je zbudować i utrzymać.
  • Jeśli któryś ze współpracowników nie miałby pojęcia, co w danym momencie „jest na tapecie”, to w pierwszym rzędzie najprawdopodobniej zasięgnie informacji u Re­alizatora.

Sygnały, które wskazują na brak Realizatora/Koordynatora:

  • Brak inicjatywy w zespole dotyczącej realizacji planu
  • Niezadowalające wyniki wszystkich członków zespołu
  • Frustracja („my tylko gadamy i nic nie robimy”) w zespole
  • Brak praktycznych rozwiązań idących od zespołu

 Kreatywny Pomysłodawca

  • Kreatywny Pomysłodawca jest dla zespołu źródłem oryginalnych idei, ini­cjatyw i propozycji, krótko mówiąc innowacji. Dotyczy to oczywiście rów­nież innych członków zespołu, ale jego pomysły wyróżniają się oryginalno­ścią i radykalnym podejściem do przeszkód i problemów. Ma ogromne złoża pomysłów i podczas gdy zespołowi grozi czasem podążanie wydeptanymi ścieżkami, on zawsze będzie szukał niekonwencjonalnych rozwiązań.
  • Również do już ustalonych procedur może on, po fakcie, wnieść nowe spostrzeżenia, co często denerwuje tych członków zespołu, którzy są bardziej zainte­resowani linearnym i systematycznym postępowaniem.
  • Dla Kreatywnego Pomysłodawcy ważniejsze są główne problemy i ich podstawy niż praca nad szczegółami.
  • Zaraża innych swoimi pomysłami i sa­m łatwo „dają się ponieść”.
  • Siła własnej wyobraźni i, szczególnie, uznanie z ze­wnątrz bardzo ich motywują.
  • Ludzie z twórczą energią czasami działają irytują­co, ale powodują, że inni schodzą z drogi konwencjonalnego myślenia.

Sygnały wskazujące na brak Kreatywnego Pomysłodawcy:

  • Nowe rozwiązania szukane według starych sposobów;
  • Brak siły innowacyjnej;
  • Blokady umysłowe;
  • Brak radości i zapału aż do znudzenia.

 Dusza Zespołu

Dusza Zespołu uosabia uzdrawiający element w zespole. On najczęściej wyczuwa potrzeby i zmartwienia członków zespołu i najwyraźniej rejestruje nawet najgłębsze prądy emocjonalne w grupie. Interesuje go również prywatna sytuacja kole­gów, wspiera ich wtedy, kiedy to konieczne, jest uprzejmy i zazwyczaj bardzo lubiany. Troszczy się o wewnętrzną komunikację i jest ogniwem łączącym człon­ków grupy. Jest lojalny wobec zespołu jako całości, aczkolwiek potrafi opowiedzieć się po jednej stronie, jeśli zespołowi grozi rozłam. Dusza zespołu jest dobrym i wyrozumiałym słuchaczem, łatwo i otwarcie porozumiewa się ze wszystkimi i zachęca innych do podobnego zachowania. Podczas dyskusji zespołowej troszczy się o to, aby wszyscy byli włączeni w rozmowę, integruje autsajderów.

Jeśli ktoś z zespołu ma pomysł, to Dusza Zespołu raczej stara się go rozwi­nąć, niż zakwestionować lub wyjść z konkurencyjną propozycją. Jest źródłem zgodności i harmonii, tworzy przeciwwagę napięciu i niezgodzie, które są czasami wywoływane przez Kreatywnego Pomysłodawcę, Realizatora czy, sporadycznie, Kierownika. Za wyjątkowo nieprzyjemne uważa on konfrontacje z innymi człon­kami zespołu i stara się ich unikać, a także tłumić u innych. Jego starania służą przede wszystkim stworzeniu i zachowaniu kolegialnej atmosfery pracy. Jest tro­skliwy i często udziela pozytywnej informacji zwrotnej.

Sygnały, które wskazują na brak Duszy Zespołu:

  • Nieprzychylne warunki pracy
  • Chłód emocjonalny
  • Lęk przed otwartym zabraniem głosu w dyskusji
  • Brak pozytywnego wsparcia
  • Ukrywanie uczuć
  • Wzajemne obwinianie się w przypadku porażki
  • Brak ducha jedności w zespole

 Szczegółowy Wykonawca

Członkowie zespołu odgrywający tę rolę doprowadzają projekt do końca lub na­dają rzeczy, nad którą się pracuje, ostateczny szlif, poprzez opracowanie wszyst­kich niezbędnych pojedynczych zadań i wykonanie rutynowych czynności. Ich motywacja wynika z lęku, że coś mogłoby się nie udać. Dlatego dbają o to, aby nawet drobiazgi zostały sprawdzone, starają się bowiem zrobić wszystko, by zle­cenie zostało wykonane w terminie, z zachowaniem doskonałej jakości pracy. To dążenie, idące w parze ze skrupulatnością i zawodową kompetencją szczegóło­wych wykonawców, często jest odbierane przez pozostałych członków zespołu jako wywieranie na nich presji, wywołując uczucie zniecierpliwienia. Ale wła­śnie taka skrupulatna dłubanina do momentu, kiedy ostatnia kropka nad i zosta­nie postawiona, sprawia Szczegółowemu Wykonawcy tyle radości. Kiedy reszta zespołu już myśli o następnym projekcie, on ciągle jeszcze poświęca aktualnej pracy całą swoją uwagę. Chociaż czasami zamiłowanie do szczegółu prowadzi do tego. że traci z oczu główny cel, to jednak ta rygorystyczna konsekwencja jest wielką zaletą, gdyż ostatecznie służy osiągnięciu jak najlepszego wyniku.

Sygnały wskazujące na brak Szczegółowego Wykonawcy:

  • Dużo energii podczas poszukiwania pomysłów i tworzenia koncepcji, ale brak zaangażowania po przejściu do fazy wykonania
  • Wiele niedokończonych koncepcji;
  • Przeoczenia wynikające z pośpiechu
  • Brak osoby będącej źródłem wiedzy dla innych

Wypisz osoby z Twojego zespołu pod poszczególnymi rolami. Zakładając, że wszystkie role są potrzebne w zespole, jakich ról Ci brakuje? Jak możesz wykorzystać to w procesie rekrutacji? Jeśli przy niektórych osobach masz problem z określeniem bieżącej roli w grupie to pomyśl nad tym, jakim potencjałem dysponuje dana osoba i jako rolę mogłaby realizować w przyszłości.