Zarządzając zespołem warto pamiętać, że oprócz przynależnych każdemu zadań do wykonania, możemy również wykorzystać specyficzne cechy poszczególnych osób w zespole. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji gdy zespół ma pracować wspólnie nad konkretnym projektem. Warto zastanowić się w jakich rolach odnajdują się członkowie zespołu i jak możemy to wykorzystać. Poniżej przedstawiam najważniejsze z ról.
Kierownik/Moderator
Osoba oficjalnie zarządzająca grupą
Realizator/Koordynator
- Ta rola przedstawia zarządzanie zadaniem. Głównym jej punktem jest osiągnięcie celów i wyników przy pomocy innych członków zespołu.
- W zasadzie to Realizatorzy stają się często rzeczywistymi bądź nieformalnymi kierownikami zespołu.
- Ponieważ do realizacji zadania będą potrzebne stabilne struktury, Realizator pomaga je zbudować i utrzymać.
- Jeśli któryś ze współpracowników nie miałby pojęcia, co w danym momencie „jest na tapecie”, to w pierwszym rzędzie najprawdopodobniej zasięgnie informacji u Realizatora.
Sygnały, które wskazują na brak Realizatora/Koordynatora:
- Brak inicjatywy w zespole dotyczącej realizacji planu
- Niezadowalające wyniki wszystkich członków zespołu
- Frustracja („my tylko gadamy i nic nie robimy”) w zespole
- Brak praktycznych rozwiązań idących od zespołu
Kreatywny Pomysłodawca
- Kreatywny Pomysłodawca jest dla zespołu źródłem oryginalnych idei, inicjatyw i propozycji, krótko mówiąc innowacji. Dotyczy to oczywiście również innych członków zespołu, ale jego pomysły wyróżniają się oryginalnością i radykalnym podejściem do przeszkód i problemów. Ma ogromne złoża pomysłów i podczas gdy zespołowi grozi czasem podążanie wydeptanymi ścieżkami, on zawsze będzie szukał niekonwencjonalnych rozwiązań.
- Również do już ustalonych procedur może on, po fakcie, wnieść nowe spostrzeżenia, co często denerwuje tych członków zespołu, którzy są bardziej zainteresowani linearnym i systematycznym postępowaniem.
- Dla Kreatywnego Pomysłodawcy ważniejsze są główne problemy i ich podstawy niż praca nad szczegółami.
- Zaraża innych swoimi pomysłami i sam łatwo „dają się ponieść”.
- Siła własnej wyobraźni i, szczególnie, uznanie z zewnątrz bardzo ich motywują.
- Ludzie z twórczą energią czasami działają irytująco, ale powodują, że inni schodzą z drogi konwencjonalnego myślenia.
Sygnały wskazujące na brak Kreatywnego Pomysłodawcy:
- Nowe rozwiązania szukane według starych sposobów;
- Brak siły innowacyjnej;
- Blokady umysłowe;
- Brak radości i zapału aż do znudzenia.
Dusza Zespołu
Dusza Zespołu uosabia uzdrawiający element w zespole. On najczęściej wyczuwa potrzeby i zmartwienia członków zespołu i najwyraźniej rejestruje nawet najgłębsze prądy emocjonalne w grupie. Interesuje go również prywatna sytuacja kolegów, wspiera ich wtedy, kiedy to konieczne, jest uprzejmy i zazwyczaj bardzo lubiany. Troszczy się o wewnętrzną komunikację i jest ogniwem łączącym członków grupy. Jest lojalny wobec zespołu jako całości, aczkolwiek potrafi opowiedzieć się po jednej stronie, jeśli zespołowi grozi rozłam. Dusza zespołu jest dobrym i wyrozumiałym słuchaczem, łatwo i otwarcie porozumiewa się ze wszystkimi i zachęca innych do podobnego zachowania. Podczas dyskusji zespołowej troszczy się o to, aby wszyscy byli włączeni w rozmowę, integruje autsajderów.
Jeśli ktoś z zespołu ma pomysł, to Dusza Zespołu raczej stara się go rozwinąć, niż zakwestionować lub wyjść z konkurencyjną propozycją. Jest źródłem zgodności i harmonii, tworzy przeciwwagę napięciu i niezgodzie, które są czasami wywoływane przez Kreatywnego Pomysłodawcę, Realizatora czy, sporadycznie, Kierownika. Za wyjątkowo nieprzyjemne uważa on konfrontacje z innymi członkami zespołu i stara się ich unikać, a także tłumić u innych. Jego starania służą przede wszystkim stworzeniu i zachowaniu kolegialnej atmosfery pracy. Jest troskliwy i często udziela pozytywnej informacji zwrotnej.
Sygnały, które wskazują na brak Duszy Zespołu:
- Nieprzychylne warunki pracy
- Chłód emocjonalny
- Lęk przed otwartym zabraniem głosu w dyskusji
- Brak pozytywnego wsparcia
- Ukrywanie uczuć
- Wzajemne obwinianie się w przypadku porażki
- Brak ducha jedności w zespole
Szczegółowy Wykonawca
Członkowie zespołu odgrywający tę rolę doprowadzają projekt do końca lub nadają rzeczy, nad którą się pracuje, ostateczny szlif, poprzez opracowanie wszystkich niezbędnych pojedynczych zadań i wykonanie rutynowych czynności. Ich motywacja wynika z lęku, że coś mogłoby się nie udać. Dlatego dbają o to, aby nawet drobiazgi zostały sprawdzone, starają się bowiem zrobić wszystko, by zlecenie zostało wykonane w terminie, z zachowaniem doskonałej jakości pracy. To dążenie, idące w parze ze skrupulatnością i zawodową kompetencją szczegółowych wykonawców, często jest odbierane przez pozostałych członków zespołu jako wywieranie na nich presji, wywołując uczucie zniecierpliwienia. Ale właśnie taka skrupulatna dłubanina do momentu, kiedy ostatnia kropka nad i zostanie postawiona, sprawia Szczegółowemu Wykonawcy tyle radości. Kiedy reszta zespołu już myśli o następnym projekcie, on ciągle jeszcze poświęca aktualnej pracy całą swoją uwagę. Chociaż czasami zamiłowanie do szczegółu prowadzi do tego. że traci z oczu główny cel, to jednak ta rygorystyczna konsekwencja jest wielką zaletą, gdyż ostatecznie służy osiągnięciu jak najlepszego wyniku.
Sygnały wskazujące na brak Szczegółowego Wykonawcy:
- Dużo energii podczas poszukiwania pomysłów i tworzenia koncepcji, ale brak zaangażowania po przejściu do fazy wykonania
- Wiele niedokończonych koncepcji;
- Przeoczenia wynikające z pośpiechu
- Brak osoby będącej źródłem wiedzy dla innych
Wypisz osoby z Twojego zespołu pod poszczególnymi rolami. Zakładając, że wszystkie role są potrzebne w zespole, jakich ról Ci brakuje? Jak możesz wykorzystać to w procesie rekrutacji? Jeśli przy niektórych osobach masz problem z określeniem bieżącej roli w grupie to pomyśl nad tym, jakim potencjałem dysponuje dana osoba i jako rolę mogłaby realizować w przyszłości.